Γεννημένη
το 1894 στη πόλη Chattanooga της πολιτείας του Tennessee, χάνει τον
πατέρα της σε ηλικία πριν μπορέσει να είναι σε θέση να τον θυμάται. Σε
ηλικία εννιά ετών είναι ορφανή από γονείς και έχει χάσει επιπλέον και
ένα μεγαλύτερο αδερφό. Τη μεγαλώνει η μεγαλύτερη αδερφή της Viola και με
τον αδερφό της Andriew βγάζουν τα προς το ζην δίνοντας παραστάσεις
στους δρόμους της πόλης, με εκείνη να τραγουδά και να χορεύει και τον
αδερφό της να τη συνοδεύει με κιθάρα. Ο μεγαλύτερος αδερφός της,
Clarence, το 1904, φεύγει με ένα μικρό θίασο, μισθωμένο από το Moses
Stokes, για περιοδεία, χωρίς να πει τίποτα στη Bessie, γιατί φοβόταν ότι
δεν θα μπορούσε να την πείσει να μείνει πίσω, αν και αργότερα η χήρα
του θα δηλώσει πως πίστευε για την αδερφή του πως ήταν έτοιμη ακόμα και
τότε, αλλά φυσικά ήταν απλώς ένα παιδί. Όταν ο θίασος θα επιστρέψει στην
πόλη το 1912, ο Clarence ζήτησε από τους υπεύθυνους στο θίασο να της
δώσουν μία ευκαιρία, καλώντας την σε audition. Τελικά προσλαμβάνεται ως
χορεύτρια, διότι ο θίασος διέθετε ήδη τραγουδίστρια, τη
Ma Rainey.
Κάπου σε αυτό το σημείο συναντάμε τον πρώτο από τους πολλούς θρύλους της Bessie Smith. Ότι δηλαδή η Rainey ανακάλυψε τη Smith στα σοκάκια της Chattanooga και την πήρε υπό τη προστασία της. Η αλήθεια είναι ότι η Smith περιόδευσε για ένα έτος μαζί με το θίασο του Moses Stokes και μετά εγκαταστάθηκε προσωρινά στην Atlanta, όπου ξεκίνησε δική της παράσταση στο θέατρο "81", ενώ περιόδευσε και αρκετά με το κύκλωμα του Τ.Ο.Β.Α. Στον ένα χρόνο, σίγουρα δεν διδάχτηκε από τη Μa. Αυτό προκύπτει από το διαφορετικό στιλ της καθεμίας στο τραγούδι. Ωστόσο, προφανώς η Smith επηρεάστηκε από τη σκηνική παρουσία της Rainey, ενώ μάλλον ασφαλές θα ήταν να υποθέσουμε ότι η Smith έβλεπε την πιο αναγνωρίσιμη και μεγαλύτερη Rainey ανταγωνιστικά. Αυτοί οι ισχυρισμοί επαληθεύονται από την μετέπειτα καριέρα της, με υπερβολικές σκηνικές παρουσίες και με την τάση της να ηχογραφεί τραγούδια που είχαν τραγουδιστεί από άλλες.
Η επιτυχία της Mamie Smith (καμία συγγένεια) το 1920 με το Crazy Blues, ανάγκασε πολλές δισκογραφικές να ψάξουν να βρουν καλλιτέχνες του είδους, για να καλύψουν την αγορά και να διεκδικήσουν μερίδιο κερδών. Το έτος 1923 βρίσκει την Bessie εγκατεστημένη στην Philadelphia να είναι ερωτευμένη και να παντρεύεται τον Jack Gee, ένα φύλακα. Είχε προηγηθεί νωρίτερα μέσα στη χρονιά η υπογραφή του συμβολαίου της με την Columbia Records. Την είχε ανακαλύψει ο κυνηγός ταλέντων της Columbia, Frank Walker, καθώς είχε δει παράστασή της πριν κάποια χρόνια και την θυμόταν.
Δισκογραφικά, η καριέρα της ξεκίνησε το 1923, με τις μεγαλύτερες επιτυχίες της να είναι κυρίως διασκευές σε τραγούδια που είχαν ερμηνευτεί πριν από άλλες τραγουδίστριες. Ήταν κοινή πρακτική των εταιριών διανομής μουσικής εκείνα τα χρόνια να κυκλοφορούν διαφορετικές παραλλαγές των ίδιων τραγουδιών προορισμένα για διαφορετικές αγορές. Θα μπορούσε να ισχυριστεί κάποιος ότι η Smith ήταν η πρώτη τραγουδίστρια διασκευών της νεοσύστατης τότε μουσικής βιομηχανίας. Όμως η Bessie Smith δεν έκανε κάτι τέτοιο. Δεν προσπαθούσε να εισχωρήσει σε διαφορετικές αγορές με τις διασκευές της. Στόχευε να νικήσει τους αυθεντικούς ερμηνευτές στο ίδιο τους το παιχνίδι. Ο θρύλος λέει ότι κάποια περίοδο όταν κυκλοφορούσε ένα Blues κομμάτι από κάποια, δεν είχε καλές πωλήσεις, γιατί το αγοραστικό κοινό περίμενε την έκδοση της Bessie Smith. Η πρώτη της μεγάλη επιτυχία ήταν το Downhearted Blues, ένα τραγούδι που είχε τραγουδήσει πρώτη η Alberta Hunter μερικούς μήνες πριν και είχε γνωρίσει σχετική επιτυχία για λογαριασμό της Paramount. Μετά από το Downhearted Blues η Smith ηχογραφεί πάνω από 25 κομμάτια μέσα στο έτος που την εδραιώνουν ως το μεγαλύτερο όνομα εκείνη την εποχή στα Blues.
Το τραγούδι φανερώνει μεγάλα ψυχικά αποθέματα, ειδικά στο τέλος και δεν είναι το απλό blues κομμάτι που κλαίει απλά την μοίρα του ο πρωταγωνιστής και αυτός είναι ίσως ο λόγος που έγινε μεγάλη επιτυχία, πουλώντας 780.000 αντίτυπα μέσα σε έξι μήνες στην έκδοση της Smith. Η Bessie Smith ερμηνεύει καταπληκτικά το κομμάτι. Ιδιαίτερη αναφορά μπορεί να γίνει και στην αλλαγή στον τόνο της προς το τέλος του τραγουδιού που το μεταμορφώνει, αποδίδοντάς το πιο δυναμικά.
Κάπου σε αυτό το σημείο συναντάμε τον πρώτο από τους πολλούς θρύλους της Bessie Smith. Ότι δηλαδή η Rainey ανακάλυψε τη Smith στα σοκάκια της Chattanooga και την πήρε υπό τη προστασία της. Η αλήθεια είναι ότι η Smith περιόδευσε για ένα έτος μαζί με το θίασο του Moses Stokes και μετά εγκαταστάθηκε προσωρινά στην Atlanta, όπου ξεκίνησε δική της παράσταση στο θέατρο "81", ενώ περιόδευσε και αρκετά με το κύκλωμα του Τ.Ο.Β.Α. Στον ένα χρόνο, σίγουρα δεν διδάχτηκε από τη Μa. Αυτό προκύπτει από το διαφορετικό στιλ της καθεμίας στο τραγούδι. Ωστόσο, προφανώς η Smith επηρεάστηκε από τη σκηνική παρουσία της Rainey, ενώ μάλλον ασφαλές θα ήταν να υποθέσουμε ότι η Smith έβλεπε την πιο αναγνωρίσιμη και μεγαλύτερη Rainey ανταγωνιστικά. Αυτοί οι ισχυρισμοί επαληθεύονται από την μετέπειτα καριέρα της, με υπερβολικές σκηνικές παρουσίες και με την τάση της να ηχογραφεί τραγούδια που είχαν τραγουδιστεί από άλλες.
Η επιτυχία της Mamie Smith (καμία συγγένεια) το 1920 με το Crazy Blues, ανάγκασε πολλές δισκογραφικές να ψάξουν να βρουν καλλιτέχνες του είδους, για να καλύψουν την αγορά και να διεκδικήσουν μερίδιο κερδών. Το έτος 1923 βρίσκει την Bessie εγκατεστημένη στην Philadelphia να είναι ερωτευμένη και να παντρεύεται τον Jack Gee, ένα φύλακα. Είχε προηγηθεί νωρίτερα μέσα στη χρονιά η υπογραφή του συμβολαίου της με την Columbia Records. Την είχε ανακαλύψει ο κυνηγός ταλέντων της Columbia, Frank Walker, καθώς είχε δει παράστασή της πριν κάποια χρόνια και την θυμόταν.
Δισκογραφικά, η καριέρα της ξεκίνησε το 1923, με τις μεγαλύτερες επιτυχίες της να είναι κυρίως διασκευές σε τραγούδια που είχαν ερμηνευτεί πριν από άλλες τραγουδίστριες. Ήταν κοινή πρακτική των εταιριών διανομής μουσικής εκείνα τα χρόνια να κυκλοφορούν διαφορετικές παραλλαγές των ίδιων τραγουδιών προορισμένα για διαφορετικές αγορές. Θα μπορούσε να ισχυριστεί κάποιος ότι η Smith ήταν η πρώτη τραγουδίστρια διασκευών της νεοσύστατης τότε μουσικής βιομηχανίας. Όμως η Bessie Smith δεν έκανε κάτι τέτοιο. Δεν προσπαθούσε να εισχωρήσει σε διαφορετικές αγορές με τις διασκευές της. Στόχευε να νικήσει τους αυθεντικούς ερμηνευτές στο ίδιο τους το παιχνίδι. Ο θρύλος λέει ότι κάποια περίοδο όταν κυκλοφορούσε ένα Blues κομμάτι από κάποια, δεν είχε καλές πωλήσεις, γιατί το αγοραστικό κοινό περίμενε την έκδοση της Bessie Smith. Η πρώτη της μεγάλη επιτυχία ήταν το Downhearted Blues, ένα τραγούδι που είχε τραγουδήσει πρώτη η Alberta Hunter μερικούς μήνες πριν και είχε γνωρίσει σχετική επιτυχία για λογαριασμό της Paramount. Μετά από το Downhearted Blues η Smith ηχογραφεί πάνω από 25 κομμάτια μέσα στο έτος που την εδραιώνουν ως το μεγαλύτερο όνομα εκείνη την εποχή στα Blues.
Downhearted Blues (1923)
Gee, but it's hard to love someone when that someone don't love you!
I'm so disgusted, heart-broken, too; I've got those down-hearted blues;
Once I was crazy 'bout a man; he mistreated me all the time,
The next man I get has got to promise me to be mine, all mine!
Trouble, trouble, I've had it all my days,
Trouble, trouble, I've had it all my days;
It seems like trouble going to follow me to my grave.
I ain't never loved but three mens in my life;
I ain't never loved but three men in my life:
My father, my brother, the man that wrecked my life.
It may be a week, it may be a month or two,
It may be a week, it may be a month or two,
But the day you quit me, honey, it's comin' home to you.
I got the world in a jug, the stopper's in my hand,
I got the world in a jug, the stopper's in my hand,
I'm gonna hold it until you meet some of my demands.
I'm so disgusted, heart-broken, too; I've got those down-hearted blues;
Once I was crazy 'bout a man; he mistreated me all the time,
The next man I get has got to promise me to be mine, all mine!
Trouble, trouble, I've had it all my days,
Trouble, trouble, I've had it all my days;
It seems like trouble going to follow me to my grave.
I ain't never loved but three mens in my life;
I ain't never loved but three men in my life:
My father, my brother, the man that wrecked my life.
It may be a week, it may be a month or two,
It may be a week, it may be a month or two,
But the day you quit me, honey, it's comin' home to you.
I got the world in a jug, the stopper's in my hand,
I got the world in a jug, the stopper's in my hand,
I'm gonna hold it until you meet some of my demands.
Κακόκεφα Blues
Θεέ, αλλά είναι δύσκολο να αγαπήσεις κάποιον, όταν αυτός ο κάποιος δεν σε αγαπάει!
Είμαι τόσο αηδιασμένη, πληγομένη επίσης, Έχω αυτά τα κακόκεφα blues,
Κάποτε ήμουν τρελή για ένα άντρα, Με κακομεταχειριζόταν όλη την ώρα,
Ο επόμενος άντρας που θα έχω πρέπει να μου υποσχεθεί πως θα είναι δικός μου, καταδικός μου!
Μπελάδες, μπελάδες, είχα σε όλη τη ζωή μου, (χ2)
Φαίνεται ότι οι μπελάδες θα με ακολουθήσουν στο τάφο μου.
Δεν αγάπησα παρά τρεις άντρες στη ζωή μου, (χ2)
Τον πατέρα μου, τον αδερφό μου, τον άντρα που κατέστρεψε την ζωή μου.
Μπορεί να είναι μια εβδομάδα, μπορεί να είναι ένας μήνας ή δύο, (χ2)
Αλλά η μέρα που με παρατάς, γλυκέ μου, θα σου έρθει στο μυαλό.
Έχω το κόσμο σε μία κανάτα, να το σταματήσω είναι στο χέρι μου (χ2)*
Θα το κρατήσω μέχρι να καλύψετε τις απαιτήσεις μου.
*
Η τελευταία στροφή είναι πολύ δύσκολο να μεταφραστεί γιατί δεν αποτελεί
μία απλή φράση της αργκό των μαύρων. Η κανάτα δεν χρησιμοποιείται
τυχαία, οι μαύροι από την Αφρική ακόμα χρησιμοποιούσαν κανάτες-δοχεία,
με ανάγλυφα πρόσωπα για να ξορκίζουν το κακό και αυτή η πρακτική
διατηρήθηκε και αργότερα. Σύμφωνα με τις παραδόσεις τους, ο στιχουργός
εννοεί ότι θα βάλει τον κόσμο (και όχι τον άντρα της) σε μία κανάτα για
να ξορκίσει το κακό. Η κοινωνία και ο κόσμος φταίει για το κακό που
συνέβη, και αυτό είναι στο χέρι της να το διώξει. Η παράδοση τους έλεγε
πως αν βάλεις τα ρούχα του εχθρού σου σε μία καφέ κανάτα και την θάψεις
σε ένα τάφο, σε εννιά μέρες ο εχθρός σου θα πεθάνει. Ενδιαφέρον έχει ότι
θεωρείται υπεύθυνος ο κόσμος για την συμφορά, εννοώντας την κοινωνία.
Αυτά τα voodoo βέβαια είναι η μία όψη του νομίσματος, όπως συνήθως
συμβαίνει στα blues. Η άλλη όψη αναφέρει πεζά ότι μεθώ πάνω από μία
κανάτα και είναι στο χέρι μου να το σταματήσω, αλλά θα συνεχίσω να πίνω
μέχρι να ικανοποιήσετε τις απαιτήσεις μου.
Το τραγούδι φανερώνει μεγάλα ψυχικά αποθέματα, ειδικά στο τέλος και δεν είναι το απλό blues κομμάτι που κλαίει απλά την μοίρα του ο πρωταγωνιστής και αυτός είναι ίσως ο λόγος που έγινε μεγάλη επιτυχία, πουλώντας 780.000 αντίτυπα μέσα σε έξι μήνες στην έκδοση της Smith. Η Bessie Smith ερμηνεύει καταπληκτικά το κομμάτι. Ιδιαίτερη αναφορά μπορεί να γίνει και στην αλλαγή στον τόνο της προς το τέλος του τραγουδιού που το μεταμορφώνει, αποδίδοντάς το πιο δυναμικά.
